NASA’nın Chandra X-Ray Gözlemevi, 13,8 milyar yıl önce Evren’in oluşumunu başlatan Büyük Patlama’dan bu yana görülen en büyük kozmik enerji yayılımını görüntüledi.
Dünya’dan 2,6 milyar ışık yılı uzaklıktaki Zürafa (Camelopardalis) Takımyıldızı’nda gözlemlenen MS 0735.6+7421 adlı galaksi kümesi, en az 100 milyon yıldır uzaya büyük miktarda enerji parçacığı saçan bir patlamayı temsil ediyor.
Parlak mavi ve pembe renkte beliren galaksi kümesinin pembe bölgeleri, uzayda genişliği en az 600 bin ışık yılı alan kaplayan bölgeleri temsil ediyor. Gökbilimciler, MS 0735.6+7421’nin bu kadar büyük bir patlamayı tetiklemek için Güneş’in 600 milyon katında kütle harcadığını tahmin ediyor.
Dev patlamanın fitili ise bugüne dek tespit edilen en büyük süper dev karadelik. Güneş’in 10 milyar katı kütleye sahip olduğu tahmin edilen karadelik, MS 0735.6+7421’nin uzaya yüz milyonlarca gama ışını yaymasını sağlıyor.
Trilyonlarca Güneş’e eşit enerji
Chandra uzay teleskobunun elde ettiği görüntüler, galaksi kümesinin mavi renkte beliren bölgelerini ortaya çıkardı. MS 0735.6+7421’nin net olarak görülebilmesi için, yerdeki radyo teleskoplarının yanı sıra Hubble Uzay Teleskobu tarafından elde edilen optik görüntüler kullanıldı.
Elde edilen bilgiler, dev galaksi kümesinin büyük kısmının sıcak gazdan oluştuğunu gösteriyor. Yüz binlerce ışık yılı uzunluğundaki pembe bölgeler, galaksinin merkezinden saçılan sesten hızlı jet akımlarının etkisiyle oluşuyor.
ABD’nin New Mexico eyaletindeki Very Large Array radyo teleskop ağı tarafından toplanan veriler, pembe bölgelerin uzaya trilyonlarca Güneş’e denk gelen çok yüksek enerjili elektronlar saçtığına işaret etti. Teleskoplar, elektronların yaydığı radyo dalgalarıyla MS 0735.6+7421’nin anormal boyutu hakkında detaylı bilgi elde etti.
İlk kim vardı?
MS 0735.6+7421, gökbilimciler için birçok yeni soru ortaya koyuyor. İlk sıradaki, genel olarak kabul edildiği gibi tüm galaksilerin merkezlerinde süper dev bir karadelik bulundurup bulundurmadığı. Eğer bu doğru ise ilk olarak hangisi oluşuyor? Karadelik mi yoksa çevresindeki galaksi mi?
Bu sorunun cevabı galaksilerin oluşum teorisi için dönüm noktası olacağı gibi karadelik ve çevresindeki gök cisimlerinin etkileşimi hakkında da yeni bilgiler sunacak. En azından, MS 0735.6+7421’de yaşanan şiddetli etkileşimin ve merkezindeki canavarın nasıl büyüdüğünü daha iyi anlayabiliriz.
MS 0735.6+7421, gelecekte galaksilerarası yolculuk yapabilen uzay gemileri için muhteşem bir yakıt ikmal bölgesi oluşturabilir. Bir gün bu fırsat doğarsa, düşünmesi bile korkutucu süper dev karadeliğin içine düşmemek için dikkatli olmak gerekiyor.
