Dünyada açan ilk çiçek bulunmuş olabilir

İspanya’da 100 yıl önce keşfedilen fosil, çiçek açtığı bilinen en eski bitkiyi ortaya çıkardı. Kretase dönemine ait Montsechia vidalii, çicekli bitkilerin evrimi hakkında da yeni bilgiler sundu.

Temiz suda yaşadığı belirtilen, 125 ila 130 milyon yıl öncesine ait Montsechia vidalii bitkisi, çicek açan ilk bitki olarak kayıtlara geçti. İberya Yarımadası’nda 100 yıl önce bir kireçtaşı yatağında keşfedilen fosilin, ilk incelemelerde bitkiye sahip olmadığı düşünülmüştü.

Indiana Üniversitesi’ne bağlı Bloomington Sanat ve Bilim Yüksekokulu Jeolojik Bilimler Departmanı’ndan David Dilcher’in başını çektiği ekip, binden fazla fosilleşmiş bitkiyi inceledikten sonra Montsechia vidalii’nin aslında bir angiosperm (kapalı tohumlu bitki) olduğunu ortaya çıkardı.

Dilcher, Indiana Üniversitesi’nin basın açıklamasında, ‘keşfin çiçekli bitkilerin evriminin yanı sıra diğer bitki ve hayvanların hayatındaki rolü hakkında önemli soruları beraberinde getirdiğini’ belirtti.

Görüntüsünü kimya ortaya çıkardı

Montsechia vidalii’nin özelliği 100 yıl saklamayı başarmasının sebebi, bitkinin gözle görünür çiçek kısımlarına sahip olmaması. Dilcher, bitkinin böcekleri çeken taçyaprağı veya nektar üreten bölgelere sahip olmadığını ve tüm hayat döngüsünü sualtında geçirdiğini belirtti. Bitkinin angiosperm olduğunu öne çıkaraj meyvesi ise baş aşağı duran tek bir çekirdek içeriyor.

Bilim insanları ilk olarak damla damla hidroklorik asit kullanarak bitkinin yapısını ortaya çıkardı. Ardından nitrik asit ve potasyum klorat kullanılarak koruyucu zarı yıkanan yapraklar, bitkinin şeklini ortaya koydu. Ortaya çıkan yapılar stereomikroskop, ışık mikroskobu ve elektron mikroskobu altında incelendi.

PNAS dergisinde yayımlanan araştırma, Kretas döneminde yaşamış olan bitkinin bilinen ilk çiçeği vermiş olabileceğini gösterdi. Öncesinde, ilk çiçekli bitkinin Çin’de bulunan bir diğer su bitkisi Archaefructus sinensis olduğu düşünülüyordu.

Çiceklerin geçmişini öğrenmek için çok erken

Dilcher, ‘ilk çiçeğin tıpkı ilk insan’ gibi bir mit olduğunu belirtirken, analizlere göre Montsechia ile Archaefructus’un aslında yakın zamanlarda var olduklarını söyledi. Archaefructus sinensis fosilinin, 125 milyon yıl öncesine ait olduğu tespit edilmişti.

Bilim insanlarının bir sonraki amacı, Montsechia’nın temiz su akvaryumlarında yaşayan modern akrabası Ceratophyllum’u incelemek ve iki bitki arasındaki ilişkiyi tamamen ortaya çıkarmak. Modern su bitkilerinin bazılarının antik zamanlardaki akrabalarının çiçek verdiği bilinse de, bugün var olan tüm bitkiler için bu durumun geçerli olmadığı düşünülüyor.

Dilcher, ‘antik zamanlardaki birkaç çiçekli bitkiden nasıl bu kadar çeşitli ve güzel çiçeklerin ortaya çıktığını anlamak için çok daha fazla keşif yapmaları gerektiğini’ söyledi.