Çin, insanlığın yıldızların gücünü kullanma deneylerinde yeni bir dönüm noktasına ulaştı.
Çin Bilimler Akademisi, dönüm noktası olarak görülen plazma füzyonu için yedi ay önce bir dünya rekoru kırıldığını aktarmıştı. Plazma Fiziği Enstitüsü’nün bildirdiğine göre, ‘Yapay Güneş’ tokomak reaktörleri, 17 dakika 6 saniye boyunca 120 milyon santigrat derece sıcaklığa kadar ısıtılmış bir plazma döngüsünü sürdürmeye devam ediyor.
Bu sayede, 2003 yılında Fransa’daki Tore Supra tokamağının (plazma tutucu sistemi) 6 dakika 5 saniyelik plazma hapsi rekorunu da geçti. EAST (Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak veya HT-7U) reaktörünün bu buluşu, füzyon enerjisi arayışında füzyon deneyleri için önemli bir ilerleme.
Nükleer füzyon yolu ile kullanılabilir miktarda enerji üretmeyi başarmak dünyayı değiştirecek bir olay fakat bunu başarması inanılmaz derecede zor. Bunu bir yıldızın kalbinde yer alan süreçlere benzetebiliriz; yüksek basınç ve sıcaklık atom çekirdeklerini o kadar sıkı bir şekilde sıkıştırır ki yeni elementler oluşturmak üzere birleşirler.
Cüce yıldızlar söz konusu olduğunda, bu çekirdekler birleşerek helyum oluşturan hidrojenlerdir. Bir helyum çekirdeği onu oluşturmak için kaynaşan dört hidrojen çekirdeğinden daha az kütleli olduğundan, fazla olan kütle ısı ve ışık olarak yayılır.
Bu durum çok büyük miktarda enerji açığa çıkartır ve bilim insanları aynı süreci Dünya’da kullanmaya çalışıyorlar. Belli ki, bir yıldızın kalbinde bulduğumuz ısı ve basıncı yaratmak önemli ölçüde zor ve bunları incelemek için farklı teknolojiler mevcut.
Bir tokamak’ta plazma aşırı derecede ısıtıldıktan sonra güçlü manyetik alanlar tarafından plazmanın bir formu olan torus veya simit şekline benzer bir şekilde hapsedilir. Ancak, daha uzun reaksiyon süreleri geliştirmek için bu sınırlı, aşırı ısıtılmış plazmayı daha uzun süre tutmak başlı başına bir sorundur. Çünkü aşırı ısıtılmış plazmalar kaotik ve türbülanslı olduğundan kararsızlığa eğilimlidir ve sızıntıya neden olur.
EAST, daha önce 20 saniye boyunca sürdürülen 160 milyon santigrat derecelik sıcaklık kaydı bildirmişti (Güneş’in çekirdeği bağlam açısından 15 milyon santigrat derecedir; bir tokamaktaki ekstra ısı ise düşük basıncı telafi eder).
Hatırlatmakta yarar var; 30 Aralık 2021 tarihinde EAST, 16 dakika 6 saniyelik bir rekor daha kırmıştı.
Şüphesiz ki füzyonun daha kat etmesi gereken çok uzun bir yolu var. Şu anda, bir füzyon jeneratörüne ondan alabileceğimizden çok daha fazla enerji gidiyor. Ancak, kendi kendini idame ettiren bir plazma füzyonunu gerçeğe dönüştürmek için plazma hapsi süresinin uzatılması gerçekten önemli bir adım.
Plazma: Maddenin dört temel durumundan biridir. Yüklü parçacıkların önemli bir bölümünü içerir – iyonlar ve/veya elektronlar.
Füzyon: İki hafif elementin nükleer reaksiyonlar sonucu birleşerek daha ağır bir element oluşturmasıdır. Çekirdek tepkimesi olarak da bilinen bu tepkimenin sonucunda çok büyük miktarda enerji açığa çıkar)
Tomokak: Plazmanın kapalı manyetik alan bölgesi içinde hapsedilmeye çalışıldığı bir plazma tutucu sistem.
Dünya’ya Hayat Veren Güneş Ne Kadar Sıcaktır?
Nükleer Silahlar Geleceğimizi Tehdit Etmeye Devam Edecek Mi?
