NASA Baş Müfettişliği (OIG) tarafından hazırlanan rapora göre, uzay giysisi geliştirilme sürecindeki gecikmeler nedeniyle NASA’nın 2024’te Ay’a gitme görevinin gerçekleştirilme olasılığı düşük olarak açıklandı.
OIG raporuna göre, NASA’nın Artemis uzay görevinde astronotların giymesi için geliştirilen Exploration Extravehicular Mobility Unit (xEMU) uzay giysisinin öngörülen zaman dilimi içinde tamamlanması neredeyse imkansız.
Raporda, Kasım 2024 itibariyle hazır olması beklenen iki xEMU uzay giysininin tamamlanmasının zor olduğu ve aynı yılın sonunda Ay’a gidilmesinin uygulanabilir olmayacağı belirtildi.
OIG, yeni bir uzay giysisinin geliştirilmesinin Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS), Ay ve Mars görevlerinin gerçekleştirilmesini sağlayacağı, en son araştırmada uzay giysisi geliştirme sürecinin maliyet, takvim ve performans kriterlerinin değerlendirildiği ifade edildi.
OIG, 2017’de sunulan raporda uzay görevler için geliştirilmesi istenen uzay giysisi için geride kalan dokuz yılda 200 milyon dolar harcandığını, 2017’deki rapordan bu yana ise ek 220 milyon dolar ile toplam maliyetin 420 milyon dolara çıktığını not düştü.
NASA’nın yeni nesil uzay giysisi geliştirmek için ek 625,2 milyon dolar daha harcamayı planladığı ve toplam yatırımın 1 milyar dolara ulaşmasının beklendiği ifade edildi. Yine de, bu yatırım 2024 görevinin gerçekleşmesi için yeterli olmayacak.
OIG, ISS’te kullanılması planlanan tanıtım giysisinin yanı sıra Ay görevi için düşünülen iki uzay giysisinin tasarım, doğrulama ve test sürecinde 20 aylık bir gecikme olduğunu belirtti.
Covid-19 pandemisi ve teknik sorunların neden olduğu gecikme, Texas Johnson Uzay Merkezi ve Alabama Marshall Uzay Uçuş Merkezi’ndeki Ar-Ge sürecini yavaşlatırken, Artemis görevi için en erken tarihin Nisan 2025 olabileceği ifade edildi.
Elon Musk Twitter’dan Yardım Önerdi
Denetlemenin bir parçası olarak OIG NASA İnsan Keşfi ve Operasyon Görevi Direktörü Kathy Lueders’e dört öneride bulundu. Bunlar:
1- Gelişim sürecinin sunduğu riskleri azaltmak için görev takvimini güncellemek,
2- Gateway, Artemis, ISS ve diğer görevler için bir büyük takvim çıkarılması,
3- uzay giysisi gelişim sürecine devam etmeden önce tüm teknik gereksinimleri karşılamak,
4- Artemis ve ISS programları için uzay giysileri alım programı hazırlamak.
Rapor, 1 milyar dolarlık toplam yatırıma rağmen uzay giysisi gelişim sürecinde yaşanan gecikmelerin 2024 için Artemis görevini mümkün kılmayacağının altını çizdi.
SpaceX patronu Elon Musk’ın Twitter’da konuyla ilgili bir paylaşıma verdiği tepki, uzay giysisi gelişim sürecinde NASA ile SpaceX işbirliği olabileceğine dair ilk izlenimi verdi.
Musk tweet’inde yardım gerektiği halde “o konuda yardım edebileceklerini” ifade etti. Kesin olarak neyi ima ettiği anlaşılmasa da, Musk’ın uzay giysisi gelişim sürecinde işbirliği önerebileceği düşünülüyor.
Nisan ayında NASA’nın yeni nesil uzay giysisi geliştirilmesi için ticari ortaklığa sıcak baktığına dair bilgiler ortaya çıkmıştı. Yayınlanan proje bilgi ilanında (RFI), NASA’nın uzay giysisini kendi bünyesinde geliştirmek yerine ticari bir ortaktan yardım almayı tercih edebileceği belirtilmişti.
Kaynak: Livescience.com
