Nükleer silahların verdiği hasarın tarihi seviyelere geri dönmesi korkusu ile insanların kafaları yeniden karışmaya başladı. Ufak çaplı bir bomba etkisinin bile ne derece zarar verdiğini yakın zamanda meydana gelen bir patlamada tekrar şahit olduk.
Nükleer silahlar nedir, ne değildir..
Nükleer silah, nükleer reaksiyon ve nükleer fisyon birlikte kullanılmasıyla ya da çok daha kuvvetli bir füzyonla elde edilen yüksek yok etme gücüne sahip silahtır. Savaş tarihinde bilinen en büyük nükleer silah ABD tarafından II. Dünya Savaşı’nın son günlerinde iki kez kullanılmıştır: 6 Ağustos 1945 sabahı, Little Boy (küçük çocuk) kod isimli uranyum tipi silah Japonya’nın Hiroşima kentine atılmıştı.
Üç gün sonra ise Fat Man (Şişman adam) kod isimli plütonyum tipi silah aynı ülkenin Nagasaki kentine atılmıştı. Kullanılan bu silahlar neticesinde en az 132.000 sivil yaşamını kaybetmişti. Bu olaylardan sonra nükleer silah kullanımı üzerindeki tartışmalar hız kazanmıştır.
Aşağıdaki video içeriğinde bir şehre nükleer bomba atıldığında ne olduğunu başarılı bir şekilde özetlenmiş (Türkçe altyazıyı açmayı unutmayın).
Bilinen 3 temel kitle imha silahı mevcut. Bunlar çok sayıda ölüme sebep olabilecek silahlar olmakla birlikte bunlar genellikle Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal silahlar olarak anılırlar. Biz şimdilik bu yazımızda nükleer silahlara odaklanacağız.
Nükleer silahların kronolojik sıralamasına baktığımızda 20.yüzyıl, teknolojik ilerlemenin başardıklarıyla beraber aynı zamanda uygar milletlerin birbirlerine sarf ettikleri şiddet içerici suçlamalar bakımından da dikkate değer olaylara sahiplik yapar. Bunlar kısacık, bir anlık zamanda bile insanoğlunun neredeyse tümünü yok edebilecek güçtedir ve nükleer silahların icadı, nükleer enerji, medeniyet ve tehdit kavramlarını hiç olmadığı kadar birbirine bu kadar yaklaştırmamıştır.
(Belki, ileriki günlerde tüm bu kronolojik olayları bir haber dizisi olarak ele almaya başlayabiliriz.)
-> 9 Ağustos 1945’te Nagasaki’ye atılan atom bombasının düştüğü yerin 18 km üzerine yükselen yoğunlaşma bulutu
Nükleer patlamaların (teknik) sonuçları
Nükleer bir patlamadan açığa çıkan enerji, birkaç farklı yapıda radyasyonu açığa çıkarır. Patlamayı çevreleyen hava, kaya ya da su gibi bir materyal olduğunda, radyasyon ani olarak bu materyalle etkileşime girer ve patlamanın sıcaklığıyla eşitleyene dek ısıtır. Çevreleyen maddeninse buharlaşarak patlamasıyla sonuçlanır. Patlamanın yarattığı kinetik enerji de bir şok dalgasının oluşmasına katkıda bulunur.
Örneğin patlama, denize yakın bir yükseklikte meydana gelirse, açığa çıkan enerjinin büyük bir kısmı atmosferle etkileşime girer ve merkezden dışa doğru küresel bir genişleme yaratır. Merkezdeki yoğun termal radyasyonsa bir ateştopu yaratır ve eğer alevlenme yeterince düşükse, mantar bulutu oluşur. Hava yoğunluğunun az olduğu yüksek irtifalardaki alevlenmelerde daha çok enerji iyonizan ışın ve x-ray olarak açığa çıkar.
‘Beyrut’ patlamasına dair:
4 Ağustos 2020’de Beyrut limanında meydana gelen patlamanın kesin nedeni belirsiz, ancak araştırmanın odak noktası 2.750 ton amonyum nitratı uygunsuz şekilde muhafaza eden bir depo olarak karşımıza çıkıyor. Patlama, 3.3 büyüklüğünde bir deprem olarak kaydedildi ve patlamanın etkileri, patlama bölgesinden kilometrelerce uzakta hissedildi.
Beyrut’taki patlama o kadar güçlüydü ki, bazı gözlemciler şehrin bir tür nükleer patlama yaşadığından korktular; patlamadan sonra patlama alanının üzerinde yükselen mantar bulutunun şiddetlendirdiği bir korkuydu bu.
Beyrut valisi, Salı günkü korkunç patlamayı İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon şehirleri Hiroşima ve Nagasaki’yi harap eden atom bombalarıyla karşılaştırdı ve “Hayatımda bu ölçekte bir yıkım görmedim!” dedi.
Beyrut’taki yıkımın, ülkenin hem mali hem de siyasi olarak mücadele ettiği bir dönemde 300.000’den fazla insanı evsiz bıraktığı düşünülüyor.
-> Aşağıdaki görsel [1] 2006 Kuzey Kore nükleer testinde kullanılan bombanın şiddetine eşdeğer kuvvette 0.5 kilotonluk bir patlamanın karşılaştırılmasıdır. (Nukemap adlı internet sitesinden kendiniz de test edebilirsiniz.)
-> Aşağıdaki görsel [2] bir terörist nükleer bombasının şiddetine eşdeğer kuvvette 0.1 kilotonluk bir patlamanın karşılaştırılmasıdır. (Nukemap internet sitesinden kendiniz de test edebilirsiniz.)
Hiroşima’ya atılan atom bombasının 75. yılı
Japonya, Hiroşima’da dünyanın ilk atom bombasının atılmasının 75. Yılını kutlamak için çanları 6-9 Ağustos arası çalmaya başladı ve patlamada hayatını kaybedenler anıldı.
6 Ağustos 1945’te bir ABD bombardıman uçağı uranyum bombasını şehrin üzerine atarak yaklaşık 140.000 kişiyi öldürdü. Üç gün sonra Nagasaki’ye ikinci bir nükleer silah atıldı. İki hafta sonra Japonya teslim oldu ve İkinci Dünya Savaşı sona erdi.
-> Atom bombasının mantar bulutları iki farklı şehrin üzerinde: Hiroşima (solda) ve Nagasaki (sağda)
*Ana görsel kapağı için kaynak internet sitesi: [Designed by macrovector / Freepik]
