İlk Dünya ile Ay’ın çekim alanları arasında sıkışıp kaldığı düşünülen Kordylewski bulutları, ilk kez öne sürüldüğü 1950’li yılların ardından yeni bir araştırma ile doğrulandı. Macaristan’ın Eötvös Loránd Üniversitesi tarafından yapılan araştırma, “Dünya’ya Ay kadar yakın olmasına rağmen bugüne dek göz ardı edilen” bulutların L4 ve L5 (Lagrange) noktalarında yer aldığını ortaya koydu.
Araştırmada yer alan Judit Sliz-Balogh, “Gezegenimizin Ay’ın yanı sıra yörüngesinde hayalet toz bulutları bulundurması heyecan verici” açıklamasında bulundu.
Lagrange noktaları, nesnelerin Dünya ve Ay çekim kuvvetlerinin kesişiminde kaldığı ve kilitlenmiş bir konuma yerleştikleri yörünge adreslerini tespit ediyor. Bu özellikleriyle, uzay teleskopları için ideal noktaları temsil ediyorlar. 2021’de ateşlenmesi beklenen James Webb Uzay Teleskobu’nun (JWST) L2 noktasına gönderilmesi planlanıyor.
Beş Lagrange noktasına, aralarındaki etkileşime göre astronomlar tarafından Dünya-Güneş ve Dünya-Ay sistemi gibi isimler verilmiş durumda. Dünya-Ay sistemi, “trojan noktaları” da denilen L4 ve L5’ten oluşuyor. Bu adı almalarının sebebi, Dünya ve Ay ile bir üçgen oluşturmaları. Teorik olarak, kozmik fırtınalar gibi güçlü etkenler olmadan bu noktalar arasına sıkışmış olan nesnelerin kurtulmaları olanaksız görülüyor.
L4 noktasında da bulut var mı?
Polonyalı astronom Kazimierz Kordylewski, 1961 yılında hayalet toz bulutlarına ait ilk görüntüyü elde ettiğini savunmuş ancak 400,000 kilometre ötede yattığı düşünülen kozmik bulutlara dair net bir görüntü elde edilememişti. Sliz-Balogh ve ekibinin yaptığı araştırmada, Kordylewski bulutlarının 2 milyon parçacıklı bir toz kümesi halinde L5 noktasında geçici olarak oluşabileceği, yörünge düzenlerine göre birkaç gün içinde de sıkıştığı noktadan kaçabileği belirtildi.
Araştırmada, L5 noktasında tespit edilen hayalet bulutun şeklinin ve parlaklığının sürekli değiştiği ve dahası yeni parçacıklar ile sürekli bulunduğu noktada sıkıştığı ifade edildi. Astronomlar, bulutsuz ve Ay’sız Macaristan gecelerinde gözlem yaptıkları aylar sonucunda, polarimetri adı verilen yöntem ile L5 noktasında hayalet bulutu tespit etmeyi başardı. Astronomlar, toz bulutunun sadece direkt çarpan güneş ışınları ile aydınlandığını, bu yüzden hassas donanımlar ile Dünya yüzeyinden görüntü elde etmenin kolay olmadığını belirtti.
Kordylewski bulutunun L5 noktasında ortaya çıkarılmasının ardından sıra, L4 noktasında da yer aldığı düşünülen hayalet toz bulutuna geldi. Bir gökbilimcinin 60 yıl önce savunduğu bir gök cisminin varlığı doğrulandıysa, Dünya ile Ay’ın arasındaki çekim alanında daha neler olabileceğini de merak etmemek elde değil.
