ABD hükümetinden geçtiğimiz yıl Ay’a uzay aracı göndermek için vize alan ilk özel uzay-havacılık firması olan Moon Express, Ay’a robotik üs kurma planlarını açıkladı.
Google Lunar X Prize kapsamında 2017 sona ermeden Electron roketiyle Ay’a keşif aracı göndermesi beklenen Moon Express, henüz bu görevi başarması kesin değilken oldukça iddialı bir proje öne sürdü. Ay’da madencilik yapan ilk firmalardan biri olmak istediğini ilan eden Moon Express, bunu nasıl yapacağına dair detayları da sundu.
45 milyon dolar yatırım alan robotik üs planının başlangıç noktası MX-1E iniş aracı. İndiği zaman ay yüzeyinde sıçrayarak konumlanacak olan MX-1E, Yeni Zelanda merkezli Rocket Lab’in geliştirdiği yeni nesil Electron roketi ile ateşlenecek. MX-1E’nin Ay’a inmesini takip eden yıllarda, Moon Express üç uzay aracı daha gönderecek. MX-2, MX-5 ve MX-9 adlarını alan robotik uzay araçları PECO adı verilen ‘çevre dostu’ motorlar kullanacak. Her biri farklı taşıma yüklerine sahip olacak MX serisi, Ay yüzeyindeki görevlerin yanı sıra yörüngeden gözlem ve Güneş Sistemi keşfi için de kullanılabilecek. MX-9, MX-1E gibi diğer uzay araçlarını da taşıyabilecek. MX-1E, Ay’dan toplayabildiği materyalleri Dünya’ya göndermek için ateşlenebilecek.
Moon Express, 2020’den itibaren Ay’da üç görev gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Ay’dan çıkarılacak su ile robotik uzay araçlarına yakıt üretilmesi, geri kalan kısmının da kaya ve yerden çıkarılacak mineraller ile satılması planlanıyor. Uzay-havacılık sektörüne yapılacak süper karlı satışların temelinde yatan madencilik teknolojisi ve makineler hakkında şu ana kadar detay yok.
2017’den önce Ay’a gidebilecek mi?
Moon Express’in madencilik hayallerine başlamadan önce ilk olarak MX-1E’yi gözler önüne sermesi lazım. Firma, iniş aracına ait parçaların Cape Canaveral üssünde test edildiğini belirtti. MX-1E, Google Lunar X Prize için yarışan Moon Express’in 2017’den önce Ay’a ateşlemeyi amaçladığı keşif aracı. Yarışma kapsamında, finalistlerin yıl bitmeden Ay’a başarılı bir şekilde uzay araçlarını indirmeleri, yüzeyde en az 500 metre ve Dünya’ya fotoğraf göndermeleri gerekiyor.
Beş firmanın finale kaldığı yarışmada henüz hangisinin ilk olarak Ay’a ateşleme yapacağı belli değil. Moon Express ise biricilik ödülü olan 20 milyon dolardan önce ateşlemeyi zamanında yapabilmenin önemli olduğunu ve mutlaka yapacaklarını belirtti. Sıkıntı şu ki, MX-1E’yi taşıyacak olan Electron roketi henüz Mayıs ayında test edildi ve ilk denemesinde yörüngeye ulaşamadı. Roket ile 2017’nin bitimine aylar kalmışken en az birkaç test daha yapılması gerekiyor ki 384.400 kilometre ötedeki Ay’a ulaşacağını kanıtlasın.
#ItsaTest pic.twitter.com/KRo1iBB1wK
— Rocket Lab (@RocketLab) May 25, 2017
Moon Express’in planı, ABD hükümetinden aldığı ayrıcalığı iyi değerlendirmeyi amaçlayan stratejik bir adım gibi duruyor. Henüz Ay’a ilk uzay aracını göndermeye çalışan bir firmanın 2020’de robotik üs kurmaya başlayacağını belirtmesi biraz zor gibi görünüyor. Yine de firmanın bu hedefin peşini bırakmayacağı kesin.
Fazlasıyla rekabete tanık olan uzay-havacılık sektörü, sık sık projelerin ertelenmesine tanık oluyor. En son örnek, Mars yolculuğu planları için geliştirdiği Kızıl Ejder uzay aracını rafa kaldıran ve “ilk önce Ay’a gitsek daha iyi olur” diyen SpaceX’in kurucusu Elon Musk.
Google’ın 20 milyon dolar ödüllü Ay yarışında finalistler belli oldu
