Gelişmiş Savunma Projeleri Araştırma Kurumu (DARPA), ABD ordusunun yeni XS-1 uzay aracını üretmesi için uzay-havacılık devi Boeing’i görevlendirdi. XS-1 (Deneysel uzay aracı) projesi kapsamında geliştirilecek yeni nesil aracın adı Phantom Express olacak.
Boeing’in birçok firmanın arasından seçildiği görev, ABD ordusu için 10 günde 10 taşıma yükünü yörüngeye ateşleyebilen yeniden kullanılabilir uzay aracı geliştirilmesini amaçlıyor. Yörüngeye 1,360 kg taşıma yükü iletme kapasitesi bulunacak Phantom Express, DARPA’nın ateşleme başına harcadığı 5 milyon doları ciddi ölçüde aşağı çekebilir.
DARPA program müdürü Jess Sponable, XS-1’in geleneksel bir uçak ile ateşleme aracının bileşimi olacağını ve ateşleme süresini 10 kat azaltacağını belirtti. Boeing’in gösterdiği Ar-Ge sürecinden oldukça memnun olduklarını belirten Sponable, XS-1 ile uydu sektöründeki bekleme süresini aşağı çekmeyi umduklarını ifade etti.
10 Mach hızında uçacak
SpaceX’e on milyarlarca dolar kazandıran küresel uydu sektörünün ne kadar karlı ve talebin hayli yüksek olduğunu XS-1 projesi ile daha iyi görebiliyoruz. Boeing’in birinci aşamasını tamamladığı projenin ikinci basamağı, XS-1’in 2019’da ilk kez test edilmesini öngörüyor. Yer merkezli yapılacak motor testleri, 10 günde 10 ateşleme hedefininin fizibiletisini ortaya koymayı amaçlayacak. Projenin üçüncü ve son aşaması ise 2020’de uzay aracının 12 veya 15 kez deneme amaçlı ateşlenmesini içeriyor.
DARPA, Mach 5 hızında başlayacak ilk denemelerin ardından XS-1’in Mach 10 hızında denemelere devam edeceğini ve 400 ile 1,360 kg arasında değişen bir taşıma yükünün deneme amaçlı yörüngeye taşınacağını belirtti. Mach 10, ses hızının 10 katına, yani saatte 12.250.44 km’ye denk geliyor.
XS-1, sırtında taşıyacağı ikinci kademeyi uzaya çıkardıktan sonra Dünya’ya iniş yapacak şekilde tasarlandı. İkinci kademe, uzayda ateşlendikten sonra uyduları yörüngedeki konumlarına taşıyacak. XS-1 sıvı oksijen ve hidrojen kullanan Aerojet Rocketdyne AR-22 motoru ile dikey kalkış yapabilecek. Boeing, AR-22’nin birçok NASA uzay aracında kullanılan ana motorların versiyonlarından biri olduğunu belirtti.
Talebi göre anında ateşlenen uzay aracı
Phantom Express, ABD ordusunun yıllardır gizli görevler kapsamında yörüngede görev yapan iki robotik X-37B uzay aracını da inşa eden Boeing Phantom Works birimi tarafından üretilecek. Yeniden kullanılabilir X-37B uçakları, bugüne kadar her biri bir öncekinden uzun süren dört görev gerçekleştirdi. OTV-4 adı verilen en son görev, 718 gün süren yörünge uçuşunun ardından 7 Mayıs’ta Kennedy Uzay Merkezi’ne yapılan inişle sona erdi.
Phantom Works başkaı Darryl Davis, ‘XS-1’ın talebe göre ateşlemeye hazır bir uzay aracı olarak geleneksel süreci baştan aşağı değiştireceğini’ söyledi. DARPA, ikinci ve üçüncü aşama testlerinin sonuçları kamuy ile paylaşılacak XS-1’in uzun vadede sadece askeri amaçlı kalmayacağını da not düştü.
Boeing, XS-1 projesinin finalinde farklı firmaların ortaklığında sunulan iki öneriye üstün gelmeyi başardı. Diğer projeler Masten Space Systems ve XCOR Aerospace ile Northrop Grumman ve Virgin Galactic’e aitti.
