Baharın gelişine sevinmek yerine göz kaşıntısı, surat şişmesi ve sınırsız hapşırıktan şikayet edenlere bir kötü haber de bizden. Küresel sıcaklıkların artması çiçeklenme mevsimlerinin uzamasına neden olacak. Tabii artan karbondioksit seviyeleri yabani otların ve ağaçların daha fazla ve daha hızlı büyümesini sağlayacağından bu, etrafta çok daha fazla polen görmek anlamına gelecek.
Saman nezlesi olarak da bilinen mevsimsel alerjinin bitkilerin üremesiyle ilişkili olduğunu hepimiz biliyoruz. Yeni nesiller geliştirmek için bitkiler erkek polenlerini dişi çiçeğe aktarma eğilimindedir. Kimileri arılardan faydalanır kimileri ise rüzgar gücüne güvenip işi ucuza getirir. Ancak rüzgarın üretime katkısı arınınki kadar kesin değildir bu yüzden bazı bitkiler bir milyar çiçeğe yetecek kadar polen üretirler. Sonuç: Burun akıntısı, kaşıntılı boğaz, daralmış solunum yolları…
Doğa alerjiyi yaymanın yollarını buluyor
Değişen iklimin alerjileri kötüleştirebilmesinin birkaç farklı yolu mevcut. Bitkiler fotosentez yoluyla yakıt yapmak için karbondioksit emerler. Bu nedenle havadaki daha fazla karbondioksit bitkiler için daha fazla “yiyecek” manasına gelir. Bu durum bitki büyümesine yol açar – ve tabii ki daha fazla polene.
Bilim insanları laboratuvarda yetiştirdikleri yaban mersinlerini daha fazla çiçeklendirdi ve karbondioksit seviyeleri yükseldiğinde daha fazla polen ürettiklerini keşfetti. Bu sonuçlar küresel ısınmanın küçücük bir mikro kozmosunda yani bir laboratuvarda gözlemlendi.
Amerika’nın Maryland eyaletine bağlı Baltimore şehir merkezindeki atmosferde yakındaki kırsal alanlardan yüzde 30 daha fazla karbondioksit var ve yaklaşık olarak 3 derece daha sıcak. Baltimore’da yetişen Kanaryaotu adlı bir bitki atmosferin ona sağladığı bu inanılmaz atmosferde büyüdü, büyüdü ve neredeyse ülkedeki bütün çiçeklere yetecek kadar poleni havaya bıraktı. Aynı şekilde Viyana Üniversitesi’nden Michelle Epstein yaptığı araştırma ile Kanaryaotu’nun çok sürmeden Avrupa’yı da kasıp kavuracağının bulgularını ortaya koydu. Sonuç ürkütücü: 2060 yılına kadar Kanaryaotu’nun sebep olduğu saman nezlesinden mustarip insanların sayısı ikiye katlanarak 77 milyonu bulacak.
Ağaçlar alerji konusunda çiçeklerden daha karmaşık
İlkbaharı çekilmez kılan sadece polenlerini hunharca havaya bırakan bitkiler değil. Ayrıca ağaçlar da. Ve resim ağaçlar için düşündüğünüzden çok daha karmaşık.
Türlere ve yerleşimlere bağlı olarak ağaçların tepkileri değişiklik gösterir. Daha yüksek olan bahar sıcaklıkları, bir ağaç çiçeğini daha önce veya daha sonra ya da daha az veya daha fazla hale getirebilir. İsviçre ve Danimarka’nın bazı bölgelerinde bazı türler için polen sayısı bahar sıcaklıklarının artışıyla doğru orantılı olarak artmaktadır. Meşe ve Huş ağaçları daha erken çiçek açmaya başlamış ve daha yüksek karbondioksit seviyesine sahip deney alanında yetişen çam ağaçlarının normal koşullarda yetişenlere nazaran daha fazla polen saldığı gözlemlenmiştir. Öte yandan daha yüksek sıcaklıklarda yetişen Huş ağaçları özellikle daha fazla alerjen protein içeren polenler üretir. Tabi tüm bu veriler Huş ağacının daha uzun süre polen üretmesinin yanında çok daha yüksek alerjen etkiye sahip olduğunu da gösteriyor.
Ama korkmayın henüz hiçbir şey bitmiş değil. Birçok bilim insanı ağaç ve bitkilerin küresel ısınmaya verdikleri tepkilerin incelenmesi yolunda yapılması gereken sayısız araştırma olduğunu belirtiyor. Alınacak önlemler sayesinde inan sağlığını olumsuz bir biçimde etkileyecek bu etkilerin giderilmesi mümkün.
Ancak şunu net bir şekilde söyleyebiliriz. Astımı olanların küresel ısınmaya karşı çok daha fazla savaşması lazım.
