Dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi Çin, Batılı firmalara getirdiği yasaklarla internet ve elektronik piyasasındaki potansiyeli yerel firmalar için kullanmak istediğini ortaya koydu. Yıllardır izlenen mesafeli ve agresif tavırla Çin’de tekel haline gelen Baidu, elde ettiği gücü şimdi küresel alanda ortaya koymaya çalışıyor.
İki şirket arasındaki rekabeti bir kavgaya dönüştüren ve bugünlere taşıyan sürece baktığımızda, kırılma noktasının 2009’da yaşandığını söyleyebiliriz.
IDG News Service verilerine göre, Eylül 2009’da iki firmanın Çin arama motoru piyasasındaki toplam payı yüzde 95’e ulaşıyordu. Google China, bir sonraki hedeflerinin mobil internet olduğunu söylerken, Baidu mobil aramaları ‘yeni stratejik hedefi’ olarak açıkladı. Çin, bu açıklamaların yapıldığı günlerde 700 milyon mobil kullanıcıya sahipti.
Ardından saldırılar başladı. Google, 2010’un başlangıcından itibaren devlet destekli olduğuna inandığı siber saldırıların sona ermemesi üzerine ilk önce aramaları Hong Kong’daki sunucularına yönlendirmeye başladı, Mart ayında ise Çin’de Google üzerinden arama yapmak yasaklandı.
Google’ın Çin piyasasından çekilmesi Baidu için eşi bulunmaz bir gelişme olsa da, geride kalan yıllar şirketin karşısına birçok yeni mücadele çıkarmış durumda.
Yerel piyasada rekabet artıyor
Google’ın Çin’den çekilmesi, Baidu’nun yerel piyasada tek başına kaldığı anlamına gelmiyor. Tersine, Baidu her gün güçlenen bir rekabetle mücadele etmek zorunda. Bu rekabette en çok öne çıkan isim ise Qihoo.
Antivürüs şirketi olarak kurulan Qihoo, geçtiğimiz yıllarda Yahoo China ve mesajlaşma hizmeti Tencent ile yasal mücadeleler vermiş bir firma. Qihoo’nun CEO’su Zhou Hongyi’ye göre, Çin’de rekabet doğru anlaşılan bir kavram değil. Tersine, yeni firmalar baş belası olarak görülüyor. Hongyi, Ocak 2013’te Bloomberg Businessweek’e yaptığı açıklamada, Baidu’yu ‘kullanıcılarını sayısız sahte siteye yönlendiren bir tekel’ olarak yorumlamıştı.
Qihoo, Ağustos 2013’te kendi arama motorunu hayata geçirene kadar web sitesi üzerinden verdiği reklamlar ve antivirüs ile Baidu’nun rakibi haline geldi. Bu durum, 2012’de Çin arama motoru piyasasının gelirlerinin yüzde 80’ini elinde bulunduran Baidu’nun payını Ekim ayında yüzde 73’e kadar indirdi. Google ile rekabetin doruğa çıktığı 2009’da, bu oran yüzde 63’tü.
iResearch verilerine göre, Qihoo henüz Ekim 2012’de yüzde 9.3’lük paya ulaştı. Qihoo’nun Ocak 2013’te Google’ın reklam sistemini kullanmaya başlaması da Baidu’yu tedirgin eden bir başka gelişme oldu. Qihoo’nun yanı sıra, Alibaba Group’un sahip olduğu e-ticaret arama motoru Etao ve Sina şirketine ait mikroblog Weibo, Baidu’nun internet gelirlerini azaltan iki diğer önemli marka konumunda.
Google’ın kozları çok daha fazla
Çin’den başımızı kaldırıp tablonun tümüne baktığımız zaman, Baidu için daha karmaşık bir tablo görüyoruz. Bloomberg Businessweek verileri, Nisan 2013’te Baidu’nun hisse değerinin son beş yıldaki en düşük seviyesine inerek yüzde 50’den fazla azaldığına işaret ederken, Google Ekim 2013’te hisse değerini 1000 doların üzerine çıkarmayı başarmıştı.
Gelir dağılımın yüzde 50’sinden fazlasını ABD dışından elde eden Google, 2012’de 50.2 milyar dolarlık gelirinin yüzde 87’sini internet arama motoru reklamcılığından (SEM) elde ederken, Baidu’nun 3.5 milyar dolarlık gelirinin yüzde 99.7’si SEM kaynaklıydı. Kısaca, Baidu’nun Portekiz ve Brezilya gibi yeni piyasalardan gelir elde etmesi çok kritik, zira Google sadece bir arama motoru değil. Sırasıyla 2005 ve 2006 yıllarında satın alınan Android ve YouTube, Google’ın para basma makineleri konumunda.
Çin’de bilgisayar satışlarının hızla azalması, tersine mobil cihaz patlaması yaşanması ise Android’in sahibi Google’ın yüzünü güldürecek bir gelişme olarak beliriyor. Çünkü Baidu’nun reklam gelir çarkları web odaklı dönüyor.
Kopya stratejisi ne kadar doğru?
Baidu, en kısa zamanda coğrafyasına bağlı kalma stratejisini sona erdirmesi ve yeni alanlarda yaratıcılığını ortaya koyması gerektiğini biliyor. ‘Google olmak’ yolunda çizilen bu strateji, şu ana kadar Google’ı kopya etmenin de ötesine gidememiş durumda.
Baidu’nun ilk Google’laşma hamlesi, ilke kez Nisan 2013’te basına konu olan ‘Baidu Eye’ gözlükleri oldu. Çin basının bile Google Glass’a benzerliğini kabul ettiği gözlük, LCD ekran, görüntü tanıma yazılımı, Çince sesli kontrol, ses için kemik iletimi teknolojisi gibi Google Glass’tan ilham alan özellikler sundu. Cihazın geleceği ise şu an belirsiz.
Çinli blog Huxiu’ya göre, Baidu yüz tanıma yazılımı dahil makine öğrenimi alanındaki çalışmalarına 2010’da başladı. Bu çalışmalar, geçtiğimiz ay açıklanan sürücüsüz otomobil projesine kadar ilerlemiş durumda. Baidu, Google’ın ayak izlerini takip ettiğini ortaya koysa da, geliştirilecek otomobilin ‘at gibi olacağını, sürücüye kontrol imkanı vereceğini’ belirtti. Baidu makine öğrenimi biriminin başındaki Kai Yu, Google’dan çok daha iyi bir araç üreteceklerini iddia ederken, ilk prototip 2015’te karşımıza çıkacak.
Baidu’nun avantajları
Baidu, Google’a kıyasla yeni ürünler denemek isteyen internet kullanıcıları için iyi bir alternatif olabilir. Özellikle gizlilik konularında ABD ve Avrupa’da sıkıntılar yaşayan Google’a kıyasla, Baidu genç kullanıcılar ve farklı bir platform denemek isteyenler için kendisini öne çıkarmayı deneyecek. Bu aşamada, iyi hazırlanmış hizmetler Baidu’ya puan kazandırabilir.
Bu hizmetlerden biri, tamamen ücretsiz olan Baidu Antivirüs. Çok hızlı yüklenmesi ve kolay kullanım sağlayan ara yüzüyle, Baidu Antivürüs sürekli geliştirilmesi gereken ancak kullanıcılar tarafından beğeni toplayan bir yazılım.
Baidu’nun öne çıkan ikinci hizmeti, PC Faster. PC Faster, oldukça şık ara yüzüyle bilgisayarınızdaki tüm işlemleri düzenlemenizi sağlayan, optimum performans vaat eden bir yazılım. Bellek kullanımını artırarak bilgisayarınızın performansını artıran Fater PC, birçok fonksiyonunun yanı sıra PC’nizi Wi-Fi Hotspot’a çevirme özelliğine de sahip.
Mücadele yeni başlıyor
Baidu, geçtiğimiz ay Brezilya’da ‘Busca’ ismini verdiği arama motorunu sundu. Busca, Google’ın Brezilya ve Hindistan’da çok popüler olan ve 45 dilde faaliyet veren Orkut sosyal ağını kapatma kararından kısa bir süre sonra hayata geçti.
Baidu, Busca’nın ardından farklı kıtalarda genişlemeye devam edeceklerini ve 2014 sonuna kadar Mısır ve Tayland’da da hizmet vermeye başlayacaklarını belirtti. Japonya’da da bir süredir faaliyet gösteren Baidu, yerel piyasasındaki agresif yaklaşımları bir kenara koyarak, ciddi iş stratejileri geliştirmek zorunda.
