67P’nin en son fotoğrafında bir tuhaflık var

Rosetta uydusu, bir yılı geride bıraktığı tarihi görevinde 67P/C-G kuyrukluyıldızını yakından gözlemlemeye devam ediyor. Philae keşif aracının başrol oynadığı bölümün sona ermesinin ardından, Güneş’e en yakın mesafesine gelen buzul gök cismindeki değişimler yakından takip ediliyor. Yerden çekilen en son fotoğraf ise astronomide çok sık görülmeyen bir görüntü ortaya çıkardı: İkiz kuyruklar.

67P/C-G kuyrukluyıldızı çıkardığı sesten sakladığı organik maddelere kadar astronomi dünyasına daha önceden hiç keşfedilmemiş bir dünyanın kapılarını açtı. Oort Bulutu’ndan gelen ve Güneş kadar yaşlı olan gök cismi, şimdi de ikiz kuyruğu ile gökbilimcileri hayli şaşırtmış durumda.

La Palma Gözlemevi’ndeki Isaac Newton Teleskobu tarafından 19 Ocak sabahı kırmızı filtre ile elde edilen fotoğrafta, 67P/C-G’nin çekirdeğinden uzanan kuyruk 0,5 derecelik bir alan (Dolunay kadar) kaplıyor. Fotoğrafın ucuna uzanan mesafer ise 2,2 milyon kilometrelik bir alanı temsil ediyor. Fotoğrafı üçe bölen siyah çizgiler, kameradaki dört CCD arasındaki boşluklardan kaynaklanıyor.

Araştırmada yer alan Alan Fitzsimmons, ‘fotoğrafta beliren her iki kuyruğun kozmik toz yapılarına işaret ettiğini’ belirtti. Fitzsimmons, kuyrukluyıldızlarda çift kuyruğun çok nadir olmadığını ve 67P/C-G’nin de geçmişteki gözlemlerinde aynı yapının görüldüğünü söyledi.

İki kuyruğun kütlesi, Güneş etrafında bir turu 6,5 yılda tamamlayan kuyrukluyıldıza uygulanan radyasyon basıncı tarafından belirleniyor. 2,5 metrelik teleskopla çekilen fotoğrafta, üstte yer alan kuyruğun 67P’nin yörüngesiyle aynı hizada olduğu ve büyük veya yaşlı toz taneciklerinden oluştuğu ifade edildi. Kuyrukluyıldızın yörüngesiyle uyumlu olduğu için ‘dust trail’ adı verilen ikinci kuyruk, 67P/C-G’nin yer teleskoplarıyla 2004 ve 2006’da elde edilen fotoğraflarında da belirmişti.

Alt taraftaki kuyruk ise gözlem esnasında 67P/C-G’nin yörüngesinin zıt yönündeki toz taneciklerinden meydana geliyor. ‘Yaka çizgisi’ olarak da adlandırılan yapı da geçmişte gözlemlenmişti.

Fitzsimmons, daha fazla hesaplama yapmaları ve model çıkarmaları gerektiğini ancak mevcut verilere göre ‘Aralık 2015’te oluşmaya başlayan boyun hattının Mart 2015’te kuyrukluyıldızdan saçılan tozlardan oluştuğunu’ belirtti.

1 of 2

Amatör gökbilimcilerin katkısı büyük

Beyin aşındıran titizlikteki gözlemler gökbilimcileri fazlasıyla zorlasa da, küresel alanda giderek artan amatör astronomlar bilimsel araştırmalara büyük katkıda bulunuyor. 67P/C-G’ye ait yerden çekilen fotoğraflar, Fitzsimmons gibi birçok gökbilimcinin işini kolaylaştırıyor.

Örneğin Tony Angel ve Caisey Harlingten tarafından İspanya’nın Searclight Gözlem Ağı’ndaki 4 inçlik teleskopla elde ettiği fotoğraflar (yukarıda), yer teleskoplarının sürekli yakalayamadığı detayları ortaya çıkarıyor. Aralık 2015’te ardı ardına çekilen altı fotoğrafın bir araya getirilmesiyle oluşan görüntüler, insan gözüne görülmeyen detayların belirmesini sağlıyor.

Astronom Damian Peach’in Eylül ve Kasım 2015’te çektiği 67P/C-G görüntülerinden oluşan mozaik de kuyrukluyıldızın gökyüzündeki pozlarını bir araya getiriyor.