Bilim insanları, antik zamanlarda bizon ve büyükbaş hayvanların karışımıyla ortaya çıkan ve ‘Higgs Bison’ olarak adlandırılan melez canlı türüne ait nihai delili elde ettiklerini düşünüyor.
Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, baskın tür en az 120,000 yıl önce ortaya çıktı. Higgs Bizonu, modern büyükbaş hayvanların atası olan ‘Aurochs’ (Avrupa bizonu) ile Avrupa’dan Meksika’ya kadar yaşamış olan Buz Çağı Step bizonunun çiftleşmesiyle türedi. Higgs Bizonu, nihayetinde modern Avrupa bizonunun atası oldu.
Araştırmanın başında yer alan Adelaide Üniversitesi’nden Alan Cooper, Avrupa bizonu ile Buz Çağı Step bizonunun ‘hiç yapmamaları gereken bir işe kalkıştıklarını’ belirterek, ‘normalde memeliler arasında olmayan bir ilişkiden yeni bir tür ürettiklerini’ söyledi. Araştırmadaki bir diğer isim Julien Soubrier ise yakın akrabalık derecesi bulunan türlerden melez çıkmamasının olağandışı olmadığını ifade etti. Yine de, Higgs Bizonu’nun hayatta kalması şaşırtıcı. Çünkü melez türler genelde tekrardan atalarından birine karışıyor ya da düşük doğum oranı nedeniyle yok oluyor.
Soubrier, “Higgs Bizonu sadece 100,000 yıl hayatta kalmayı başarmadı, aynı zamanda belli coğrafyalarda zorlu iklim koşullarına dayanarak atalarına bile meydan okudu” dedi. Bu özellikleri, bilim insanlarına ad koyma konusunda parçacık fiziği alanındaki en büyük keşiflerden biriyle ilham vermiş.
Varlığı uzun süredir biliniyordu
Higgs Bizonu’na yönelik araştırmalar, 15 yıl öncesine uzanıyor. Cooper ve öğrencileri, iklim değişikliğinin antik hayvan grupları üzerindeki etkisini incelemek için Avrupa’daki antik bizon popülasyonlarını araştırmaya başladı. Avrupa’nın yanı sıra Ural Dağları ve Kafkaslardan çıkarılan kemik ve diş örnekleri incelendi. Elde edilen genetik izlerden bazıları, modern Avrupa bizonu ile diğer türlerden çok farklı bizonlara işaret etti.
Yıllar boyu elde edilen veriler, Higgs Bizonu ile Buz Çağı Step bizonunun büyük çevresel değişimler yaşandıkça Avrupa’daki egemen tür rolünü birçok kez değiştiklerini gösterdi. DNA analizleri ile varlığı doğrulanmasına rağmen, Higgs Bizonu’nun görüntüsü bir türlü oluşturulamıyordu. Bu yüzden antik mağara çizimlerine başvuruldu.
18,000 yıl öncesine ait çizimler, Buz Çağı Step bizonundan gelen Amerikan bizonuna benzeyen uzun boynuzlar ve geniş alna sahip. İlerleyen tarihteki çizimler ise Avrupa bizonunu andıran daha kısa boynuzlar ve az kamburu gösteriyor.
Nesli neredeyse tükeniyordu
Higgs Bizonu, Buz Çağı’nda hayvan gruplarının büyük kısmını yok eden toplu ölümleri atlatmayı başardı ve Avrupa’nın en baskın türlerinden biri haline geldi. Yine de, modern Avrupa bizonu atalarından farklı genetik yapıya sahip. Sebebi ise 1920’lerde kontrolsüz avlanma yüzünden neredeyse yok olma noktasına gelmeleri.
Bugün serbest halde sayıları artan bir popülasyon Beyaz Rusya ve Polonya’nın Białowieża Ormanı’nda yaşıyor. Polonya’da üretilen Zubrowka vodkası, şişesinde bizonların beslendiği çimden içeriyor.
