1,200 ışık yılı ötedeki dış gezegenin görüntüsü

Şili’de bulunan Very Large Telescope (VLT), Dünya’dan 11 katrilyon km mesafedeki bir yıldızın yörüngesinde yer alan dış gezegeni doğrudan görüntülemeyi başardı.

Avrupa Güney Gözlemevi’ne (ESO) bağlı VLT, CVSO 30 adı verilen yıldıza ait olağanüstü bir fotoğraf elde etti. Dünya’ya en yakın yıldız sistemi Alpha Centauri’den 280 kat daha uzakta kalan yıldız, teleskop tarafından doğrudan net bir şekilde görüntülendi (1 ışık yılı = 9.5 trilyon km).

Fotoğrafta, yıldızın yörüngesindeki CVSO 30c gezegeni bir nokta olarak beliriyor. Gezegenin Orion Takımyıldızı yönünde Dünya’dan 11 katrilyon kilometre mesafede olduğu düşünüldüğünde, VLT’nin süper gözlem gücüne şaşırmamak elde değil.

Her ne kadar görülmüş olsa da, CVSO 30c adı verilen dış gezegenin halen gerçek olup olmadığı belli değil. Eğer gerçek olduğu ek gözlemlerin ve analizlerin ardından kanıtlanırsa, CVSO 30 sisteminin bir diğer hayretler verici özelliği doğrulanmış olacak. O da yıldız ile gezegenin aslında birbirlerinden çok uzak kalması.

Gezegen adayı CVSO 30c’nin yıldızı ile arasındaki mesafe tam 660 AU. Yani Dünya-Güneş mesafesinin 660 katı (1 AU = 150 milyon km). Bu da gezegenin bir yörüngesini tam 27,000 yılda tamamladığını gösteriyor.

Astronomide bir ilk olabilir

Gökbilimciler CVSO 30 sisteminde 2012’de bir diğer gezegenin, CVSO 30b’nin izine de rastlamıştı. Gezegen, yıldızın önünden geçişi esnasında oluşturduğu karaltı sayesinde tespit edilmişti. CVSO 30c gibi, 30b’nin de Jüpiter ve Satürn gibi gaz devleri olduğu tahmin ediliyor. CVSO 30b, 30c’ye kıyasla yıldızına çok yakın. Sadece 0.008 AU olan yörüngesi sebebiyle yıldız etrafındaki bir turunu 11 saatte tamamlıyor.

ESO’dan yapılan açıklamada, her iki gezegenin varlığının kanıtlanması halinde yıldız sistemlerindeki gezegenlerin keşfi hakkında bir ilk yaşanacak. Aynı yıldız sisteminde ilk kez gezegenlerden bir tanesi geçiş yöntemiyle, diğeri ise doğrudan görüntüleme ile tespit edilmiş olacak.

Bir diğer ilginç detay, sadece 2,5 milyon yıl yaşındaki bir yıldızın nasıl böyle bir sisteme sahip olduğu. Astronomlar 30c ile 30b’nin geçmişte etkileşime girdiğini ve birinin çok uzaklara itilirken diğerinin yıldızına sokulduğunu düşünüyor.

Astronomy & Astrophysics dergisinde yer alan araştırma, doğrudan görüntüleme yönteminin güçlenmesini sağlayacak teknolojik gelişmeler sayesinde Kepler ve diğer uzay teleskoplarının yükünü azaltabileceğimize işaret ediyor. CVSO 30c’ye ait veriler, Hawaii’de yer alan Keck ve İspanya’da bulunan Calar Alto Gözlemevi ile yapılan gözlemlerle analiz ediliyor.

ESO Paranal Gözlemevi’nin bir parçası olan VLT, dört dev aynaya sahip dört teleskoptan oluşuyor. Aynaların her biri 8.2 metre çapında.

ESO basın bültenini orijinaline gitmek isterseniz tıklayın.